Camiño de Santiago

Sétima etapa: Silleda-Ponte Ulla

Silleda

Son as 9:10 horas do día 23 de maio. Comezamos a penúltima etapa. Temos bo día, fresca a mañá pero de sol. Cremos que vai ser levadeira, xa que é máis curta e  toda chaira ou de baixada. A marcha é rápida, imos moi lixeiros polo medio de campos de herba e a miúdo vemos o gando pacer. Son moitas as explotacións de vacas na comarca do Deza e do Ulla. 

Serafín,Pedro,Casi,Berta,Jose

Nunha pequena aldea reparamos nas dez vacas que pacen xunto cun burro beigueiro, alleas á nosa presenza. Con elas está unha nena duns 10 anos xogando cun cadelo. Ao fondo o seu pai cos seus labores nunha estrema e no portairo, entrada do campo, un neno duns 6 anos que está tornando as vacas. Sen dúbida é unha estampa moi linda. Vénme á cabeza a miña infancia como a deste neno labrego e todas as veces que eu tamén ía coas vacas e a burra de ramal. Non podo evitar pensar en Memorias dun neno labrego de Neira Vilas, o libro máis editado e, quizais, máis lido da nosa literatura. Sen dúbida moitos nenos dos anos 60 e 70 nos identificamos con Balbino. 

 

Comadres e compadre

Chegamos a Bandeira. Empezamos a baixar. Cruzamos o río Toxa. Estamos bastante apartados da fervenza máis alta de Galicia. Vale a pena visitala. Neste traxecto atravesamos unha das poucas carballeiras da etapa. Seguindo entre pradarías chegamos a San Martiño de Dornelas. 

Ermida das Angustias

Continuamos entre campos de abundante herba e algunha que outra herdade de millo acabado de sementar ata a Ermida das Angustias. Na carballeira repomos forzas, pois xa levamos 17 quilómetros e a calor vaise notando.

 

Fonte dos carballiños

Seguimos ata o Castro e bebemos na fonte dos carballiños. Agora xa imos empezar a baixada. Parece que é doada, mais para algúns, ao ser tan pronunciada, faise difícil. Do outro lado xa se avista o Pico Sacro. Ao pouco albiscamos o grande viaduto do tren. 

 

Santuario de Gundián

 

O descenso ata o Santuario de Gundián fai doer os xeonllos. Hai quen prefire subir ca baixar. Aquí facemos unha paradiña para visitar a igrexa e a contorna.

 

Ponte Ulla

 Xa estamos a chegar, apenas dous quilómetros. Agora imos á beira do río Ulla ata a ponte de pedra pola que cruzamos. A vista cara arriba e cara abaixo é moi fermosa. Augas brillantes, amieiros e nubes reflectidas no remanso. 

 

Na outra beira está a meta, Ponte Ulla. Foron 22 quilómetros en menos de cinco horas. Agora toca o bocata coa cervexa e parolar un pouco. Hoxe é na praza sentados ao pé do cruceiro.

Serafín Vázquez, 24 de maio de 2021

 

Camiño de Santiago

Sexta etapa: Dozón - Silleda

Santo Domingo

Son as 9:15 horas do 16 de maio. Orballa en Dozón. Hai néboa nos altos. Parece que non vai ser moita auga. Comezamos un novo tramo sen poñer os capuchóns, só as gorras. Ao pouco tempo vanse abrindo claros no ceo e incluso aparecen as primeiras raiolas de sol. Temos fe en que vaia mellorando a mañá.

O traxecto parece menos dificultoso ca noutras etapas anteriores. Vai haber tramos de baixadas e máis chairos. A dificultade maior serán os últimos quilómetros de subida dende o río Deza ata Silleda.

Capela do Carme. A Xesta

Imos con paso bastante lixeiro. O tempo acompaña e o camiño tamén. En hora e media xa chegamos a Xesta. Levamos preto de 9 quilómetros.

 

Cichotes

Seguimos por carballeiras e carreiros. Hai sitios con moita lama, pozecas de auga que dificultan o paso. A paisaxe toda verde, con campos abundantes en herba, pequenos regueiros rodeados de sabugueiros, ortigas e cichotes.

Estamos á altura de Lalín, preto da aldea onde naceu un grandísimo pintor, Laxeiro. Persoa comprometida con Galicia dende a súa mocidade nos anos da II República, tamén na posguerra e co exilio e a emigración en América. Tivo unha grande amizade coa intelectualidade da súa época nos anos 30 como Luis Seoane, Carlos Maside, na guerra con Celso Emilio Ferreiro, na posguerra con Fernández del Riego, na emigración en Arxentina con Isaac Díaz Pardo, Lorenzo Varela, Blanco Amor.... Como pintor foi capaz de conectar coa tradición do barroco, coas vangardas históricas e coas correntes do expresionismo. Conta cunha obra moi extensa e o recoñecemento de toda a sociedade galega.

 

Santa Baia. Donsión

Andando e andando imos xa preto do pazo de Donsión. Nas terras do Deza son abundantes. Xa levamos máis da metade do percorrido. 

 

 

Ponte Taboada

Hoxe non imos cansos. Anímanos o solciño e as pequenas baixadas cara a Ponte Taboada. Aquí paramos, reagrupámonos. Temos que visitar unha das pontes máis antigas de Galicia do ano 938, segundo se le na inscrición do penedo. Baixamos ata o río, miramos dende abaixo. O lugar é fermoso. Os vidos, salgueiros, amieiros e carballos rodean as augas louras do Deza. 

 

Ponte de laxes

Empezamos a subir, agora toca un último esforzo. Apenas quedan 5 quilómetros, pero son os máis duros. A ladeira é moi empinada. Pouco a pouco saímos ao chairo. Xa se ve ao fondo Silleda. Imos rodeándoa, pasamos onda o Pazo de Transfontao, andamos polo camiño cheo de auga, saltando de pedra en pedra. Cruzamos o regueiro de Mera por unha pontiña de laxes.

 

Comadres e compadre. Silleda

Ao poucos pasos entramos no noso destino, Silleda. Boas ganiñas levamos do bocata e das cervexas. Foron 24 quilómetros en 5 horas e media. Agora toca gozar da compañía e os ricos manxares!!

 

Serafín Vázquez, 19 de maio de 2021. 

 Letras Galegas. Xela Arias

A Semana das Letras sempre é un período de conciencia sobre o noso idioma e ao mesmo tempo reivindicativo para chegar a unha normalización plena do galego. Todos sabemos que existen moitos ámbitos onde o idioma apenas ten presencia, soamente de forma testemuñal. Hai algúns sectores da sociedade onde ten un uso "litúrxico". Parece que se non se emprega, non está ben visto, hai que falar galego neses lugares e diante dos medios. Logo estas persoas falan en castelán. Dende logo, están cheas de prexuízos lingüísticos.

Un problema importante, segundo os datos estatísticos, é a ruptura de transmisión xeracional. Moitos pais de 40 ou 50 anos falan habitualmente en galego, mais cos seus fillos utilizan o castelán. Isto pódese constatar nos institutos e nas escolas.  

Letras Galegas 2019

Todas as iniciativas que se fagan a favor do idioma, da literatura e da cultura, son positivas. En Verín dende hai moitos anos hai un certame literario de poesía, que leva o nome do escritor Xosé Carlos Caneiro e outro de relato co nome de Antonio Fernández Pérez. Neles participan os rapaces do último ciclo de Primaria e da ESO. Creo que é unha boa idea, xa que así os centros educativos ten unha oportunidade máis para incentivar a creación literaria e motivar aos alumnos de cara á normalización do noso idioma.

Xela Arias-Wikipedia

Ademais, como sempre se fai, nos centros, lese, estúdase a autora homenaxeada. Este ano adícaselle o Día das Letras a Xela Arias. Foi unha autora que faleceu moi nova, pero que contribuíu co seu traballo e a súa pluma a enriquecer a literatura galega. As súas obras máis coñecidas son Tigres coma cabalos, Darío a diario e Intempériome. A mellor maneira para coñecer esta poeta é lendo as súas obras. Se aínda non o fixemos, aproveitemos a ocasión. Todos os días do ano son Día das Letras.

Serafín Vázquez, 14 de maio de 2021

 Camiño de Santiago

Quinta etapa: Cea-Dozón

Saída. Cea

Son as 9:15hs. Saída de Cea. Chove miúdo, pero seguido. Os meteorólogos anunciaron cicloxénese. Teremos outra vez tronos, traliscos e chuvia a caldeiros? Non parece, hai moita néboa e as temperaturas bastante baixas.

 

 

Comadres e compadre.Silvaboa

 

O traxecto vai sendo en lixeira subida por camiños de terra e lama e angostos carreiros. Ás veces hai dificultades para pasar, xa que as xestas teñen a cabeza dobrada polo peso das flores amarelas e a auga caída. Pasamos por Silvaboa, Pielas e subimos ata Ventela. Un pouquiño máis e xa avistamos ao fondo o impoñente mosteiro de Oseira, terra de osos (lat. ursus) da fundación bieita do século XII, pero que pronto pasou á Orde do Císter. 

Espondras. Oseira

Coñecido como o Escorial galego. Gozou de moito poder e explendor durante séculos. No ano 1835, como consecuencia da Desamortización de Mendizábal, os frades deixaron o convento, que quedou totalmente abandonado propiciando o espolio do lugar. Na obra de Xente ao Lonxe de Blanco Amor fai referencia aos sucesos de Oseira de 1909: a xente collía madeira e pedras do mosteiro abandonado; as autoridades deciden sacar de alí para mandar a algún lugar algunhas pezas do mosteiro; a xente decátase e non permite que leven nada. A Garda civil intervén a petición do bispo, carga e hai nove mortos e 27 feridos. 

Mosteiro de Oseira

Os monxes volveron de novo en 1929, comezando a súa reconstrución. 

Entramos e unicamente podemos visitar os claustros. Así e todo,valeu a pena.

 

 

 

Repoñemos forzas e comezamos a subida máis dura da etapa. O camiño está cheo de coios que se moven ao pisar, as xestas, uceiras e silvas, en moitos sitios, dificultan o paso. Non para de chover. Algúns van quedano atrás, outros van collendo distancia. Por onda nós, pasan coma raios as catro Ánxeles de Fani. Mulleres de certa idade, aldeás, curtidas, rexas e afeitas a camiñar polo monte a diario. 

 

 

Estraloques

Chegamos ao alto de Vilarello. Agora toca baixar. Nun treito só pisamos pedras que se moven co noso peso, estreito, con silvas e fentos. Hai que pasar dun en un. No fondo, xusto ao pasar o Regueiro da Carballediña, comeza o camiño de monte. Agora imos máis a gusto. Volvemos empezar a subir, xa non parece que a costa sexa tan pronunciada, máis en certo momento chégalle ben. Algúns mesmo van facendo paradiñas para coller folgos e tomar impulso. 

 

Por fin, avistamos Castro de Dozón. O corpo énchesenos de ledicia. Os da dianteira lévannos bastante distancia. Chegamos ao lugar, pero os de cabeza seguían. Vaia sorpresa! Aínda temos que continuar. As pernas xa non queren andar. Non queda outra... Ao cabo de media hora, finalizamos. Xa son máis das 3 da tarde. Foron 6 horas e 27 quilómetros. Temos fame e ganas da merecida cervexa, de conversar e botar unhas risas. Hoxe non temos mesa, nin cadeira, mais o bocata préstanos igual. 

 

Comida baixo a chuvia

 

O camiño é duro como a vida. Santiago xa só está a 65 quilómetros.

 

Serafín Vázquez. 11 de maio de 2021.

Camiño de Santiago

 Cuarta etapa: Ourense-Cea

As Burgas

Día 2 de maio. Día especial e recordo a todas as nais. Son as 9 da mañá. Saída das Burgas. O día está fresco e claro. 

 

Ponte Romana. Ourense

Empezamos a camiñar pola beira do Barbaña ata chegar á Ponte Romana. Cruzamos o río Miño e fomos polo paseo ata Oira. De alí subimos ata Cudeiro. 

 

 

 

 

Camiño Real. Cudeiro

Aquí empezamos a subida polo Camiño Real. Rúas de pedra, casas coidadas, pero unha boa pendente ata a Ermida de San Marcos da Costa. 

 

 

 

 

Ourense dende a Ermida de San Marcos

 

 

Dende aquí temos unha boa vista de Auria. Seguimos subindo ata Sartédigos. Levamos 9 quilómetros e máis de dúas horas. O máis duro xa o pasamos. Foi ao comezo do traxecto, estabamos descansados e a mañá fresca.

Comadres, compadre

Continuamos por camiños de terra e polo medio de carballeiras. Boa paisaxe, olor agradable da primavera e compañía do canto dos paxaros e dos regueiros que baixan cheos. Cruzamos por Amoeiro, preto de Trasalba. Seguro que por alí anda Don Ramón. Quizais tamén Adrián Solovio en Arredor de si., despois de dar moitas voltas e reviravoltas. Non podemos visitalo. Imos camiño de Compostela. Tamén Otero fixo o seu camiño, Os camiños da vida. Por aquí tamen andará Adrián e, se cadra, atopamos a Paio ao chegar a Compostela. Descansiño pequeno para repoñer forzas. 

 

 

Ponte Sobreira

Seguimos por carreiros e camiños de carro ata Ponte Sobreira, a ponte medieval digna de cruzar e visitar. Parece que ninguén está canso. Gozamos do bo día, da paisaxe, dos canastros, das igrexas, dos pazos, da conversa cos compañeiros, das risas, dos contos e bromas.... 

Continuamos ata Casas Novas e alí agrupámonos. Xa non queda nada para o noso destino. Reanudamos a marcha por carreiros onde hai que camiñar de un en un, pero vaise ben, xa que a sombra dos bidos, freixos e carballos continúa. 

 

Ao saír ao asfalto xa vemos Cea. Pasamos diante dunha imaxe preciosa da Virxe nun xardín. Rezamos e dámoslle unha esmola.

 

 

Agora imos baixo o sol e unhas grandes néboas no ceo. Xa avistamos a torre do reloxo. Unha pequena subida e entramos na praza de Cea. Son as dúas e vinte minutos. Foron 24 quilómetros en algo máis de cinco horas. 

Praza de Cea

 Estamos no ecuador do Camiño. Santiago xa está máis preto. Hoxe temos un bo agasallo, un bolo de pan de Cea. Graciñas! Recollémolo con ledicia. Imos comer o bocata coa cervexa fresquiña, ben merecida.

 

Serafín Vázquez. 4 de maio de 2021.